Од самото осамостојување на Македонија, државата е предмет на негации на соседите. Главниот проблем – 27 години беше името Македонија, кое Грците сметаа дека ексклузивно им припаѓа како носители на наследството од антиката и хеленската цивилизација, и со сите сили се бореа да го негираат македонското име и да го спречат признавањето на Македонија и нејзиното членство во евроатлантските сојузи. Разните ембарга, ветата, чувството на изолација, несогласувањата дали треба тврда линија или компромис во преговорите со Атина и внатрешните поделби во Македонија околу тоа прашање, направија долгорочни штети во македонското општество. Луѓето се поделија на „предавници“ и „патриоти“ –„Северџани“ и „Македонци“, комшиите, па дури и роднините ја расипаа „калимерата„ по овие жешки национални прашања. По насилството во македонскиот парламент на 27 април, судењата на голем број членови на раководството на ВМРО-ДПМНЕ, бегството на поранешниот лидер на партијата Никола Груевски во Будимпешта, и Преспанскиот договор националното помирување стана многу далечно, ако не и невозможно во таков амбиент.
Македонија очекуваше да го ефектуира болниот компромис со Грција, преку членство во НАТО и отварање на преговорите за членство во ЕУ. Но, од Брисел дојде студен туш- француско вето за почеток на преговорите, бидејќи Париз имаше забелешки на методологијата за пристапните преговори за земјите кандидати. Откако по извесен период се затвори прашањето околу методологијата, која создаде чувство на огорченост во македонската јавност, но и поткрепа на тврдењата на оние што беа против компромис во замена за отворање на вратите на евроинтеграциите, на патот се испречи Бугарија. Владата на Борисов во која учествуваа и националистите на Каракачанов, испорачуваше разни зачудувачки, и навредливи услови за Македонија, од кои некои директно го засегаа македонскиот национален идентитет, по што уследи бугарското вето.
Апсурдните барања на Софија кои во својата суштина го имаа ставот дека Македонците се вештачка творба на Тито, а нивниот идентитет, јазик и култура се бугарски беа де факто барање за асимилација на цела една нација. Тоа секако беше премногу за Европа, па тие се модификуваа во „европски барања“ во чија основа се човековите права и принципите на добрососедство. Па така, главно барање и услов за почеток на преговорите стана почитување на правата на Бугарите во Македонија, нивно впишување во македонскиот Устав, и доследна примена на Договорот за добрососедство меѓу Скопје и Софија потпишан во 2017-та.
Целиот амбиент во Македонија, а пред се недолечените трауми од компромисот со Грција, менувањето на името во Северна Македонија, и острите поделби во општеството, беа јасен сигнал дека државата не е подготвена за нов компромис, особено не под условите што ги диктираше Бугарија.
На крајот владата на СДСМ и ДУИ, прифати билатералните недоразбирања меѓу Софија и Скопје да станат дел од преговарачката рамка, и барањата на Софија да станат европски барања, што не беше прифатливо за Македонија на почетокот од спорот меѓу Софија и Скопје. Тоа предизвика голем гнев во македонското општество, и контунирани демонстрации во Скопје. Наводните „широки консултаци“ со експертската јавност, опозицијата и граѓаните што ги спроведе владата пред да се изјасни за предлогот, беа само фарса.
Огромното мнозинство Македонци се против последниот компромис со Бугарија односно ЕУ. Софија го симна ветото, но обврските кои ги презеде владата, почнувајќи од впишување на Бугарите во уставот, а за кои и е потребно недофатливо двотретинско мнозинство во парламентот, па потоа и редица други кои се однесуваат на заедничката историја, учебниците, говорот на омразата итн, останаа.
Во меѓувреме односите на релација Софија -Скопје континуирано се влошуваат. Во историјата веројатно нема полош пример за неумесност на дипломатијата, доколку Бугарија навистина имаше идеја да создаде пријателски односи меѓу двата народа, и искрено добрососедство. Бројот на Македонци кои гледаа непријателски на Бугарија се искачи од безначајни 2-3 проценти, пред бугарското вето, на над 50% во моментов !
Ако е нешто репер за создавање на непријателство кај некоја нација – освен крајни мерки како воена инвазија и присилна окупација, секако дека тоа е однесувањето на бугарската дипломатија во последните 5 -6 години. Можеби Софија ќе издејствува некои концесии на хартија, но долгорочно, не можам да замислам нешто што долгорочно би направило поголема штета на бугарскиот имиџ и кауза во Македонија, од оваа неразбирлива политика на Софија кон Скопје.
Во меѓувреме македонското општество, дополнително се поларизира. Владата се обидува да го фати рокот за уставните измени за почеток на преговорите, но наспроти себе има некооперативна опозиција, и негативно јавно мислење по тоа прашање. Тоа е последица не само на напластените долгогодишни проблеми на релација СДСМ-ВМРО-ДПМНЕ во врска со таканаречените национални прашања, туку и на арогантниот однос на власта кон толку значајни прашања како што е потпишување на Преспанскиот договор без консултација со опозицијата, потпишување на Договорот за добрососедство и пријателство со Бугарија, и конечно прифаќање на францускиот предлог без да биде консултирана јавноста и опозицијата.
Наместо власта и опозицијата да настапуваат во договор и координирани по клучните национални прашања што го прават сите сериозни држави, па дури и повеќето балкански земји, СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ со децении ги користат таквите прашања за внатрешно-политички пресметки на сметка на државните и национални интереси.
Последната лидерска средба, различните интерпретации од договорот на таа средба, и постојаните преповторувања на истите партиски рефрени : Кај СДСМ дека ВМРО-ДПМНЕ го сменила ставот околу уставните измени, а кај ВМРО ДПМНЕ дека нема да има измени под бугарски диктат, и ултиматум до СДСМ -или предвремени избори, или уставни измени со одложено дејство по приемот на Македонија во ЕУ, се уште еден доказ дека македонските политички елити националните прашања ги злоупотребуваат за дневна политика и теснопартиски цели. Нема никакви индиции дека двете најголеми македонски партии ќе ја израснат фазата на ваков тип политичка инфантилност која го има заробено целото општество.
Слични новости
Либералната демократија се проголтува самата себе
Ако во еден момент престанат разликите меѓу политиките на САД, наспроти Кина или Русија, западните вредности, како демократијата, владеењето на правото, човековите права, слободата на говорот, ќе бидат крајно загрозени, или сосема ќе исчезнат.
Победата на Трамп и кризата на традиционалните медиуми
Кампањата на Трамп не беше фокусирана дури ни кај традиционалните медиуми кои го поддржуваат како медиумите на Руперт Мардок. Очигледно е дека Трамп и неговите советници за кампања и медиуми подобро и повеќе знаеја која е Америка, што гледа и што слуша, откако нивната стратегија доби јасна верификација со изборниот резултат.
Силата на новата десница
Можеби најзначајно од се во идеолошка смисла, е паѓањето, или барем поместувањето на таканаречениот „санитарен кордон“ околу есктремната десница.