Зеленски планира да отпатува во САД на средба со Трамп за финализирање на договорот за ретките метали

Истовремено, доцна вечерта во понеделникот весникот Financial Times објави дека Киев ги договорил условите со Вашингтон за договорот за минерали со што украинските власти се надеваат дека ќе ги подобри односите со администрацијата на Трамп и ќе се отвори патот за долгорочна безбедносна посветеност на САД.

Во текстот се наведува дека Зеленски досега одбиваше да потпише два нацрт-договора предложени од администрацијата на Трамп, велејќи дека условите – кои вклучуваа откажување на Киев од приходите од минерали, нафта и гас, плус заработка од пристаништата и друга инфраструктура во износ од 500 милијарди долари – се премногу сурови.

Украинските власти, пишува натаму FT, тврдат дека Киев сега е подготвен да го потпише договорот за заеднички развој на своите минерални ресурси, вклучувајќи нафта и гас, откако САД се откажаа од барањата за право на 500 милијарди американски долари потенцијален приход од експлоатација на ресурсите.

Иако на текстот на договорот му недостигаат експлицитни безбедносни гаранции, официјалните лица тврдат дека преговарале за многу поповолни услови и го опишаа договорот како начин за проширување на односите со САД, се вели во написот.

„Договорот за минерали е само дел од сликата. Слушнавме повеќе пати од американската администрација дека тоа е дел од поголема слика“, изјави за Financial Times Олха Стефанишина, заменик-премиер и министер за правда на Украина, која ги водела преговорите.

Многу тешките услови на оригиналниот нацрт – кои претседателот Доналд Трамп ги претстави како средство Украина да им исплати на САД за воена и финансиска помош по целосната инвазија на Русија во 2022 година – предизвика гнев во Киев и другите европски престолнини.

Откако претседателот Володимир Зеленски го отфрли тој првичен текст минатата седмица, Трамп го нарече „неизбран диктатор“ и ја обвини Украина за започнување на војната.

Според конечната верзија на договорот, од 24. февруари, договорот предвидува САД заеднички да го развиваат рудното богатство на Украина, при што приходите ќе одат на новосоздаден фонд што ќе биде „заеднички за Украина и Америка“, изјавил доцна во вторникот висок украински извор за AFP под услов да остане анонимен .

Тој ги исклучува минералните ресурси кои веќе придонесуваат во касата на украинската влада, што значи дека нема да ги покрие постојните активности на „Нафтогаз“ или „Укрњефт“, најголемите производители на гас и нафта во Украина.

Сепак, договорот не споменува какво и да е повикување на американските безбедносни гаранции на кои Киев првично инсистираше во замена за согласување со договорот. Тоа, исто така, остава суштински прашања како што се големината на американскиот удел во фондот и условите за зделки за „заедничка сопственост“ да бидат поделени во последователни договори.

По три години во кои САД беа примарен донатор на воена помош на Киев, Трамп ја отфрли политиката на претходната администрација во Вашингтон со отворање на билатерални разговори со Русија, без европски сојузници или Украина на преговарачката маса.

Украинските власти рекоа дека договорот бил одобрен од министрите за правда, економија и за надворешни работи, и ја овозможиле можноста Зеленски да отпатува во Белата куќа во наредните недели на церемонијата на потпишување со Трамп.

„Ова ќе биде шанса за претседателот да разговара за тоа што е пошироката слика. И после тоа, ќе можеме да размислуваме за следните чекори“, рече еден функционер, објави медиумот.

Првичниот сеопфатен предлог на администрацијата на Трамп бараше инвестициски фонд за реконструкција во кој САД „одржуваат 100 отсто финансиски интерес“. Украина ќе учествува со 50 отсто од приходите на фондот од екстракција на минерални ресурси, вклучувајќи нафта и гас и придружната инфраструктура, до максимум 500 милијарди долари.

Тие услови, опишани како неприфатливи од украинските власти, се отстранети во конечниот нацрт.

Мандатот на фондот да инвестира во Украина е дополнителна промена што Киев ја бараше. Во документот се наведува дека САД ќе го поддржат економскиот развој на Украина во иднина.

Украинските власти додадоа дека тоа е само „рамковен договор“ и дека ниту еден приход нема да се смени додека не се воспостави фондот, што ќе им даде време да ги надминат сите потенцијални несогласувања. Меѓу отворените прашања е да се договори јурисдикцијата на договорот.

Владата на Зеленски, исто така, ќе мора да побара одобрение од украинскиот парламент, каде опозициските пратеници сигнализираа дека во најмала рака ќе имаат жестока дебата пред да го ратификуваат таквиот договор.